Продолжен кабел пред суд

Мимоза Ристова

ПРЕДГОВОР: Искажувам најдлабоко сочуство до семејствата на 14-те трагично загинати во катастрофата во Тетово. Воедно се извинувам што морам да употребам сатира за критика на одлуката на Премиерот Заев да не ја прифати оставката на Министерот Филипче. Не би знаела  инаку како да се справам со ваква апсурдна ситуација покриена со траги-комична прекривка. 

* * * 

Продолжниот кабел во улога на ОБВИНЕТ се јавува на судското рочиште на распитот на странки. Обвинителот му поставува прашања на ОБВИНЕТИОТ кабел:

-          Господине КАБЕЛ, ве молам појаснете му на судот од каде дојдовте?

-          Па мислам дека од Бугарија ме купија.

-          Ама не тоа, ирелевантно е тоа за случајов, кој ве донесе во монтажната болница?-му појаснува обвинителот?

-          Па ме донесоа роднините на еден од пациентите, не им го запомнив името, -одговара кабелот.

-          Одговорете со ДА или со НЕ, дали ве донел и во штекерот ве уштекал Министерот Филипче?

-          Не.

-          Благодарам, немам повеќе прашања. 

Инаку на продолжниот кабел му назначија и бранител по службена должност.  Пристапи одбраната на кабелот за да ги постави своите прашања.

-          Господине продолжен кабел, колку дупки имавте на судниот ден, или се уште имате?

-          Имам три дупки, и сите се дупки, нема некоја да не е дупка, - како од пушка исфрли обвинетиот.

-          Колку апарати примивте во ваште дупки, вечерта за време на несреќата?

-          Па мислам дека примив три: еден дефибрилатор, еден полнач за мобилен и уште еден апарат, не знам што беше. Можда бокал за греење топла вода за чај или кафе, ама не сум сосем сигурен.

-          А кој ви рече да примите три електрични уреди?

-          Никој не ми рече, едноставно ме оптоварија без да ме прашаат луѓето што беа однадвор влезени за да им помагаат на тешко болните од корона вирус, да им варат чај и да ги негуваат. Го извлекоа дефибрилаторот, го вклучија продолжниот и потоа во него вклучија сè.

-          Значи, дали Министерот Филипче дојде да вклучи три одделни електрични потрошувачи во вас?

-          Не.

-          Немам повеќе прашања.

Сега судијата се заблагодари на одбраната и побара од кабелот да појасни уште неколку нејаснотии пред чесниот суд.

-          Какво образование имате?

-          Имам средно ЕМУЦ.

-          Дали знаевте дека не сте димензиониран да примите наеднаш три потрошувачи, од кои два со голема моќност? Дали и друг пат ви се имаат спојувано жичките, или ова ви е прв пат?

-          Не знам друже судија, јас делот од градивото што ги опфаќа Омов и Џулов закон не ги имам добро совладано. Инаку прв пат ми се споија жичките и настана кус спој, па дојде до прегревање па запалување.

-          Нека влезе во записникот дека кабелот бил недоволно стручен за обавување на својата функција, - возгордено и издиктира судијата на дактилографката. – И конечно, господине продолжен, одговорете ми, дали Министерот Филипче е некако одговорен за вашето лошо образование и нестручноста.

-          Не, не, не е. Не е негов ресор. Ама и да беше. Сам сум крив. Не учев доволно.

-          Господине продолжен, дали ја признавате вината за погибелот на 14 живи изгорени болни души и членови на нивните семејства.

-          Признавам, признавам!  СЕ ПРИЗНАВАМ!

-          Заведете во записникот дека ОБВИНЕТИОТ ЈА ПРИЗНА ВИНАТА. – издиктира кај дактилографката.

-          Имате ли уште нешто да изјавите пред чесниот Суд?

-          Имам друже судија. Затворете ме, ако сакате обесете ме! И онака не можам да спијам, и повеќе воопшто не можам да се напојувам со струја од чувство на вина зашто зацрнив цели семејства и државата ја обвиткав во траур. Најмногу ме прогонуваат сините очи на убавата девојка која од преголема љубов жива изгоре со мајка си. Сон не ми дава зашто се обвинувам себе си за смртта на тие 14 тажни душички кои заради мене, никаквецот, беа проголтани од пламените јазици. Виновен сум и тоа што не однесов таму ни апарат за гаснење пожар, и за тоа што материјалите на монтажната градба беа нессодветни, и тоа што немаше медицински персонал да ги негува тие болни немоќни душички. Целиот паднат систем на здравството на Македонија падна од мојот неморал. Мојата функција заврши – треба да сносам и кривична и морална одговорност.  Бидејќи моето постоење нема никаква смисла, ве молам  ОБЕСЕТЕЕЕЕЕ МЕЕЕЕЕЕЕ ИЛИ БАРЕМ ПРЕСЕЧЕТЕ МЕ СО ЦВИКЦАНГЛА!!!  

 

Сeкоја идна власт треба да реагира на појавата на ректорска автократија

Автономијата на универзитетот не подразбира безусловно немешање и неинтервенирање на Владата кога постои пријава за очигледен обид за злоупотреба на ректорската власт. Автономија не подразбира толеранција и несанкционирање на ректор кој владее сосем нетранспарентно со помош на неколлку алчни сончогледови правници, а сите други помошници и проректори ги маргинализира. Автономијата на УКИМ не е пасош за ректорот на УКИМ да прави што сака без да биде казнет. Ректорот не ја претставува целината на УКИМ и нема право во името на акдемскиот електорат да креира погрешна слика за автономија која им противречи на основните начела на демократијата.  

Според подобните дефиниции, автономијата на еден универзитет претставува независна контрола над дневните активности и наставните програми на универзитетот. Универзитетот во кој власта или владините агенции ги контролираат или диктираат студиските програми се смета за неавтономен. Трите главни столбови на автономијата се: академската слобода, организациската и финансиската автономија.

Би сакала да потсетам дека новиот Закон за Високо Образование (ЗВО) овозможува нов изборен модел на Ректор со којшто, за прв пат во историјата на независна Македонија ќе започне да се практицира академската слобода преку директното демократско право на глас на секој од чинителите на академската заедница.  За разлика од претходно, сега веќе ректорот нема да го бираат неколцината наменски избрани сенатори на кои избраниот Ректор ќе може богато им се оддолжи штом ќе го добие мандатот. Сега работата за клиентелистички врбувања гласови ќе оди доста потешко, бидејќи практично изгледа невозможно да се врбуваат гласовите на илјадници професори и студенти. Затоа, апелирам до наставниот кадар и до студентските претставници на УКИМ да се погледнат во огледало, и во себе да го согледаат потенцијалот за академската слобода што им е загарантиран со уставот, па гласаат тогаш кога ќе дојде законското време за тоа,  и секако да гласаат според својата автономна академска проценка.  

Kонечно, сосема е легитимно и силно посакувано од академската фела институциите кои се чувари, контролори и балансери на законитоста веднаш да реагираат и да си ја завршат работата секогаш кога под маркизетното вело на автомомијата ќе ѕирне грдото лице на автократијата и болната амбиција на поединци. Овој пат, Владата на Македонија, во отсуство на функционален Законодавен дом, веднаш реагираше на барањето на Независниот Академски Синдикат (НАкС) да се произнесе во врска со законските недоречености во ЗВО кои дозволуваат да завладее нехумана автократија во сред нагорен тренд на пандемија, а во отсуство на функционален Просветен Инспекторат - боледување на неколу инспектори од Covid-19. Навистина постоеше погубна опасност за повторно да се случи наметната негативна селекција – избор на најлошиот кандидат за ректор на УКИМ во чие владеење светскиот рејтинг на УКИМ тргна во срамен надолен пад, повеќето од 70% од вработените имаат неоправедно ниски примања во споредба со некои повластени, а академскиот подмладок никако да се случи, па најдобрите и најталентираните дипломци ја напуштаа државата за да ги валоризираат своите квалитети во западниот свет.

Инаку, стариот ЗВО (којшто, патем, го дозволи рушењето на автономијата, устоличување на автократија и појава на диктатура, во себе содржеше една добра регулатива. Постоеше член според кој текуштиот ректор веќе ќе можеше да биде уредно разрешен поради низата противзакоснки активности, злоупотреби, акумулација на функции, а кои доведоа до силно нарушување на угледот на УКИМ. Ваквиот ректор никогаш не ќе можеше да биде кандидиран за уште еден мандат, туку ќе си беше, напротив, санкциониран. Затоа сметам дека треба да се размисли за вакво амендирање на новиот ЗВО, за да може да се практицира реална автономија, а не автономија која заштитува ректор од санкции за сторените противзаконски дејствија и злоупотреби.

КАКО ДА СЕ ИЗБЕРЕ ДОБАР РЕКТОР НА УКИМ?

Во изминатите 75 години постоење на УКИМ имало неколку добри ректори, вистински просветни дејци, творци и градители на академската заедница, бранители на достоинството на професорската фела, визионери и домаќински планери на иднината на државата. Искрено се надевам дека и деновиве ќе се појави барем еден таков кандидат којшто ќе го препознае и академската заедница на УКИМ, и со некорумпирана и бистра свест ќе го изгласа.

Add caption

Инаку, во колективната меморија на државава се запечатени и лошите, полошите и најлошите ректори во историјата на Универзитетот Св. Кирил и Методиј. Има ли таков меѓу вас професорите кој може да заборави на еден ректор од она најмрачно ВМРО-вско доба на диктатурата, кога 70-тина професори се кренавме на протест во 2012 година во бесомачна одбрана на автономијата, против новиот, тогаш противуставен Закон за Високо Образование? Од прва рака ви кажувам, ректорот на нашиот повик да ни се придружи одговори со бегање, а имаше историска можност да ни се придружи, и да ја распали таа единствена револуционерна искра во мрачното безумие која можеше да иницира серизна општествена промена. Понатаму, Ректорот дозволи да ни се спротистават контрапротестанти. Тоа беа неколцина млади и тапогледи студенти, кои со заматен поглед и сведната глава бегаа од камерите, не знаејќи како да одговорат на новинарските прашања, за што се залагаат и за кои членови од новиот ЗВО сметаат дека се добри и не ја загрозуваат автономијата на универзитетите. Конечно, може ли некој да заборави и да прости за најголемиот ректорскиот грев кон студентите, кога беше нарачано тепање од специјалните сили на МВР во 2015 година пред студентскиот дом Кузман, само поради нивниот мирен протест против нерегулатноста во студентските избори. 

Никако да не смее да се заборави дека диктатурата на Груевски се зацврсти токму поради  молкот на академската заедница, поради недостиг на лидерство во структурата на УКИМ, т.е. ректор што ќе му застане на патот на лекоумниот диктатор со силата на знаењето, моќта на науката и штитот од академската слобода. За жал, се случи сосем спротивното, диктаторот Груевски беше награден со плакета од страна на ректорот на УКИМ за наводните енормни заслуги и беспоштедно залагање за развојот на Университетот УКИМ. 

Потсетник на ректорските гревови

Конечно да се потсетиме на грешното минато на сегашниов ректор, за да не ни се повтори.

ГРЕВ 1: Пред се, негоивиот избор според стариот закон беше скандалозно изведен со помош на корумпираната и инкриминрана млада ВМРО-вштина, таканаречениот Судентски парламент. Кутриот тогашен кандидат а сегашен ректор и повторен кандидат, воопшто не се појави на јавната дебата што ја организираше Професорскиот Пленум за сите кандидати за ректор, за да не видиме колкава е празнината што ја носи неговиот кандидатски лик. 

ГРЕВ 2: Само што ја наседна фотељата во Ректоратот тој веднаш направи некаква ујдурма со Стоматолошкиот факултет, не сакајќи да го потврди од необјаснив чист инает легално избраниот декан, без никаква аргументација за оваа своја цврста определба. Секому што му пртовречел, тој во доверба му дошепнувал дека за дотичниот декан има нешто сериозно инкриминирачко. За жал, ректорот не го обелодени тој клучен податок, а нити, пак, го пријави наводниот криминал кај надлежните органи. После некое време и после купишта адвокатски хонорари џитнати заради одбрана по управни постапки, тој наеднаш реши да биде умен и да попушти. 

ГРЕВ 3: Ај да потсетам и дека тој пред 2 години, од чиста мира и од „синото плаветнило’’ од Ректоратот ја избрка вработената внатрешна ревизорка, за што процесот по судовите сè уште трае, а од УКИМовата каса се уште се излеваат илјадници евра за адвокати. 

ГРЕВ 4: За еден од најголемите ректорски гревови јас го сметам тој кога Независниот Академски Синдикат (НАкС) направи детална анализа на кадрите и платите во јавните високообразовни установи, нешто аналогно на ректоскопија и колоноскопија во дијагностиката на абдоменот, па му укажа на ректорот дека состојбата со подмладокот на УКИМ е алармантно неповолна и дека Универзитетот кадровски ќе одумре без можност за саморепродукција за 10-тина години. Исто така, му беше предочено дека начинот на формирањето на платите на  УКИМ е неодржнив (дека некаде редовните професори земаат 500 евра а некаде 2000 за истиот обем и истата сложеност на работа). И погодувате што презема тој и за двете укажувања? НУЛА! НИШТО! Па зарем тој ќе ти се замерува со власта на Заев или Груевски, со Куртино или со Муртино во заштита на еден универзитет и неговата иднина доколку со сигурност знае таквата непослушност може да му ги намали солидните приходи и бенефиции  од оваа функција?

ГРЕВ 5: Ај да ве потсетам и на скандалозниот избор на членови од Интеруниверзитетската Конференција со која раководи ректорот на УКИМ. Имено, со новиот закон е уредено со развојот и унапредувањето на високото образование во Македонија де раководат членовите на Националната Агенција за Високо Образование, заедно со двете тела за Акредитација и Контролата на квалитет на ВО.  Имено, при изборот на овие членови ректорот направи толку голем смут од сплотени злоупотреби во стек, така што Антикорупциска реагираше и побара од министерот да ги среди замрсените работи по законски регуларен пат. Но и од ова ништо!

ГРЕВ 6: „Најјуначкиот’’ подвиг на Ректорот сепак го сметам оној со формирањето на КОНТРАСИНДИКАТОТ. Имено, заради наводно зголемување на цркавицата од платите за 10%, Владата нарачала тоа да го направи по барање на репрезентативен синдикат. Па бидејќи немало нему симпатичен синдикат (СОНК и НАкС не му биле по мерка) решил да стори низа злоупотреби, та да наведе 1000 членови на УКИМ и други универзитети да потпишат пристапница за новиот синдикат. И за оваа квазисиндикална мизерија тој беше ставен на интелектуално стрелање. Додуше и антикорупциска повторно излезе со реакција за ова принудно синдикално организирање кое го етикетираа како „злоупотребa”.  

ГРЕВ 7: Последнава злоупотреба што ја направи Ректорот на УКИМ во врска со отпочнување  на процесот за избор на ректор во сред вонредна состојба е направена со сериозна умисла - да може со помош на дигитални смутови да се устоличи во ректорската лагодна фотеља уште цел еден мандат. И повторно Антикорупциска му кажа дека прави злоупотреба.

Каков Ректор треба да избере УКИМ?

Затоа ги молам колегите од УКИМ пред да гласаат да ги истражат кандидатите и нивните биографии пред да им се појави фиљан-човек што ќе им го посочи фаворитот на власта. Ги молам колегите да бидат достојни на научните титули и да гласаат, пред сè за кандидат кој во својата ДНК не содржи гени од без’рбeтен црв ниту, пак, од семе сончогледово.  Ако го помине овој главниот критериум, тогаш најдете го човекот којшто има најмногу сопствено научно творештво и не се шлепувал на трудовите на соработниците (значи да има доста трудови на кои е прв автор или автор за кореспонденција). Потоа испитајте дали има успешно завршен подолг престој на некој познат странски универзитет кој резултирал со научни публикации, зашто ова е гаранција за неговиот углед во меѓународни размери. Потоа ви предлагам да најдете негов колега што ќе ви потврди дека некогаш и некаде одржал одлична орална презентација на сопствената научна работа на некој познат меѓународен конгрес, т.е одлично се служи со странски јазици и поседува комуникациски вештини. И на крајот, погледенте дали неговиот лик, неговиот поглед, неговиот телесен став оддаваат доверба на бескомпромисен интелектуалец со дигнитет и сувереност. Гласајте за најдобриот, затоа што само таков ќе може да не извади од неакадемската кал во која заглибивме со помош на претходните неколкумина.  Се работи за татковината. Да си знаете.

ОПСЕСИЈА БР. 2 - WII-FМ -Азербеjџан

Лисабон

Лисабон 2015. Работилница на Меѓународната Атомска Агенција на тема "Радијациона безбедност - обучи ги обучувачите".  Не испоседнаа на клупи поредени во буквата - П.  Тука бевме претставниците од академска заедница или од надлежните владини тела кои имаат некаква релација со радиоактивност и заштита од зрачење, и тоа од сите можни чурук-земји од газерот на Европа, вклучително и оние од екс-Руската федерација. Накратко речено, стручни луѓе но и случајно заскитани поединци од  државите со посебни потреби. Веројатно ИАЕА има задача да држи будно око на ваквите како нас заради зачувување на мирот во светот.

И седнав на едниот огранок од буквата П од кириличното писмо, точно таму кадешто си го најдов напишано сопственото име и името на Македонија. Почнав да ги слушам работите што веќе ги имам не само слушано, туку ги имам и предавано. Но, сепак сметав дека е добро да слушам со внимание, небаре ќе купам некаква нова мудрост.  Најпрво предаваше една Британка, да речеме дека се викаше Хелен. Каков и да е, од каде и да е, за мене секој предавач на овој свет е ресурс со некој квантум на знаење којшто јас го немам. Затоа, секогаш и секаде,  секој предвач се обидувам да го следам со најголемо внимание, а со попатно запишување на клучните впечатливи фрази. Ете, со задоволство го следев предавањето на професорката по психологија, Хелен, и од неа научив за една британската мудрост наречена "What's in it for me"? Или скратено WII-FM, што асоцира на некоја радио-станица. Со примена на пристапот WII-FM требало да можеме да постигнеме некаква брза и ефикасна промена во човечкото окружување. Со оваа техника требало да го постигнеме ефектот Вин-Вин, што остава впечаток дека секој од просторијата на настанот нешто ќарил, и никој ништо не изгубил. Значи, сѐ мора да може некако да се доведе во каузална врска со некој личен интерес  за да добие успешна завршница. Искрено, многу ми се допадна мудроста WII-FM, па почнав на нотесот да запишувам белешки и графички да го исцртувам концептот. Да ви појаснам, Хелен го поврза концептот WII-FM со нашите потенцијални предавања на обуките што ние треба да ги држиме од областа на радијационата безбедност, а притоа нашите слушатели да не умрат од досада. Имено, за да сме биле што поуспешни обучувачи требало постојано да го штелуваме внатрешниот радио-приемник на сите можни радиостаници од аудиториумот во салата за конференција, па да се ставаме во положение на сите тие предаватели, сѐ со цел во етерот да лиферуваме содржини од кои секој слушател ќе извлече нешто за себе. Оваа трансакциона игра одамна веќе ја имав играно, само што не и го знаев името - WII-FM.

За жал немав блага претстава што сѐ може да се изроди од сето ова. Немав поим дека може преку WII-FM да се налепи некоја комплетна манијачина само заради обидот за примената на оваа совршена техника при говори или предавања, која бара синхрона емпатизација со мноштво слушатели. Како и да е, на работилницата секој од нас доби задача во рок од половина час да напише предавање на зададена тема. Секој од нас со влечење си доби ливче со еден клучен збор поврзан со темата "радијациона безбедност".

Мојата тема не беше сосем  јасна, но јас и Google се догоривме за неколку принципи и, на крајот тоа излезе сосем интересна тема. По кратката пауза започна сесијата со нашите презентации на неколкуте слајдови на пауер-поинт. Според некој случаен избор, излегуваа предавачите кои за 5 минути предаваа со напор за примена на новиот концепт на фреквентната модулација, WII-FM. Непосредно пред паузата, учителката Хелен ме скорна и мене да "одговарам на табла", бидејќи од купчето го извлече ливчето со мојата тема. Тогаш јас почнав да го штелувам радиото со публиката. Забележав дека постојат неколку души кои со интерес ме следат и почнав да го држам нивното внимание. Инаку, севкупното внимание во меѓувреме беше паднало поради досадноста на претходниот говорник и поради близината на пустата кафе-пауза. И, така зборував гласно и јасно, уфрлувајќи во наративот за радијацијата шеги на сметка на нашата држава. Да напомнам дека во годините на диктаторот Груевски не испуштав на ниту еден научен/стручен собир пред аудиториумот да претставам дека на нашата Македонија и се случи задоцет национализам и мизерен диктатор. Понатаму, во нарацијата уфрлив дека сме жртви на една смешна варијанта на диктаторот Милошевиќ, на што ушиќарив насмеани и озарени лица од екс-Југославија. Потоа во елаборирањето на причините за неписменотса на обичното население за темите за радиоактивноста уфрлив нешто од комичните случувањата после Чернобил, па некако го спомнав контекстуално и Путин. Целта ми беше целиот тој аудиторум, кој беше заскитал отаде некоја Недојдија во Лисабон,  да добие некој ќар за себе, макар и една мала гола насмевка. Говорев и шалтав со погледот низ очите на разноразните озарени ликови, додека тие ми климаа со главите во знак на одобрување, со што ми ја потврдуваа целосната наштелуваност на WII-FM фреквенциите и демонстрираа обострано добитна комбинација.

Азербеjџан

Штом сесијата заврши, јас и пријдов на нашата учителка - Хелен - која да ти била познат професор по психологија на Лондонскиот Универзитет, за да ја прашам нешто за историјата на концептот WII-FM, бидејќи содржините на кои налетав на интернетот го земаа поимот како здраво за готово. Како да немаше примарен извор или автор. Разменивме со британката 3-4 реченици, па јас си се придвижив кон излезот за да го најдам кафето. Кога, пред мене наеднаш ми се испречи еден црн маж. Беше променет како селски зет во темно демодирано штофено одделце и бела кошула, а во вратот беше заврзан со примитивна вратоврска. Мажот имаше силно растревожен поглед. Нервозниот ми се втури во физичкиот простор и ми ја узурпираше слободата на движењето. Едноставно ме блокираше во тесниот ходник од излезот, така што, и да сакав, немаше да можам да продолжам со патеката на намерата. Очите му беа прострелни и гледаа со поглед што го промашува фокусот, кој секако требаше да биде во рамнината на моето лице - како негов единствен соговорник. Се сетив дека со овој човек, всушност, немав воспоставено контакт со очи за време на мојата беседа. Дури, чинам, го немав видено ни каде седи на масата со форма на буквата-П. Дополнително ме обеспокојуваше тоа што од искричавите очи му се гледаат само црнките. Белките му беа сосем препокриени со стиснатите очни капаци кои се гужваа радијално, во силен грч. Чудна хемија излегуваше од него во надворешниот свет. Имаше и дополнителни силни белези - имаше чакмак веѓи - споени во една. Секоја од веѓите на средината беше прекршена во тап агол од кој нагоре цветаа бујни влакна. Нешто како пердувите што му штрчат над очите на бувот. Целиот налкуваше на некоја страшна прегладнета грабежлива птица. Имаше и масивни црни мустаќи, како цело црно јагне закачено под носот. Така намонтирани на надусниците, мустаките целосно му ја покрива устата. Се чинеше дека ваквиот моден аксесоар само му ја отежнува комуникација со светот, бидејќи со нив се губеше можноста за читање од усни. Наеднаш мрачниот тип ми проговори на својот прескромен англиски јазик со ептен слаба граматика. И покрај тоа, тој успеа совршено јасно и на егзактен начин да ми ја пренесе својата нездрава порака.

                "Јас тебе слушнав како збориш со Хелен против мене. Ти кажуваш лоши работи за мене и за Азербеjџан. Ти не смееше да ги кажуваш на Хелен тие лоши зборови за мене и за Азербеjџан. Јас тоа нема дозволам тебе". Апсолутно јасно и децидно човекот ми соопштуваше дека има намера да ме казни заради тоа, претпоставувам, според нивниот традиционален кодекс. Само не знаев дали умислил да ми извади око или ќе се задоволи само со екстракција на заб.

Останав некој момент занемена и со подзината уста. Сепак, се соземав и му одговорив дека тоа што го говори е страшна невистина и е на работ на тотално лудило. Му реков дека треба веднаш да ја расчистиме работата со самата Хелен, и се измолкнав од физичката блокада. Ја оттргнав Хелен со кафото в раце настрана од соговорниците и ѝ ја раскажав приказната за страшната шизофрена фиксација на еден од слушателите. Кај неа наидов на шокиран поглед, исто како и мојот предмалку. Жената со храбар чекор веднаш се упати кон бесниот Азербеjџанец, и ми даде знак да останам понастрана од нив, зашто беше психолог, и изгледа веднаш знаеше за што се работи. Се врати после неколку минути, убедувајќи ме дека сѐ е средено. Тогаш ѝ реков дека, ако е средено, тој треба да дојде и да ни се извини. Но таа како психолог веднаш беше проценила дека до такво нешто нема да дојде, но дека работите ќе бидат под контрола само ако се преместам. По паузата видов дека Азербеjчанецот си седна визави мене. Сконтав дека така седел уште пред инцидентот, па оттука и фиксацијата за мене. Сум му влетала во видното поле на лудиот простор, без да знам за последиците. И така, тој повторно си седна на местото на кое пишуваше Азербејџан, а јас веднаш си ги собрав парталите и заминав во аголот кадешто седеше Србија, само да не му ги полнам очите, и не го дразнам она клето манијачиште со мојата жива слика. Наредните денови си ги поминав во казненото ќошето на буквата П, останувајќи со понизок профил и под линијата на радарот на шизото од Азербејџан, и надвор од фреквентиот опсег на неговото расипано WII-FM радио. Сфатив дека некогаш комуникациските врски од предавател до приемник може да се расипат, а кодовите да се побркаат. Нит го имав забележано, нит имав намера да воспоставам било каква WII-FM релација со него, а сепак, несвесно направив силна интерференција, или поточно куршлус во релацијата со пустион умоболен тип од Азербејџан. Ова не беше Вин-Вин, ова беше Азербејџан ја тепа Македонија 11:0.

Скопје

Конечно, сфатив зошто луѓето се опседнуваат со јавните личност - па зашто ја имаат пред себе постојано нивната слика, како силна информација и дразба на сетилата, но имаат и искршени ликнови кои во комбинација со страшната опсесивна фиксација тие во главата на опсесивецот се претвораат во гласови коишто им говорат поинакви содржини, а за кои не постои втор сведок. Тогаш сфатив дека ваквите линкови требa целосно да се одбегнуваат во иднина. За жал, јас не успеав да го применам ова мое емпириско знаење. 

Веќе една година  подоцна налепив линк со нов манијак кој севезден да ти ме демнел насекаде. Ме демнел и дома (еден период нашол стан од спротива со поглед на мојот стан), ме демнел на фејсбук (од десетина лажни профили ме навредува и ми посакува смрт), на улица и во ресторани (ги кани моите најблиски пријатели на вечери и им говори дека треба од мене да се дистанцираат оти сум попаднала во лошо друштво и оти сум ги оговарала, каде ќе сум стигнела). Едноставно, болештината да ти ме демнела на секој мој чекор. Еднаш лудакот дури и ми напиша електронска пошта во име на некаква србикка Јелена, инаку, наводно докторка која работи во странство, а која е загрижена за мојот живот, бидејќи во некој ресторан во Женева слушнала како, демек некој човек, што инаку го опишува точно како мојот бивши, како го спомнува моето име и презиме и бара од соговорникот да му помогне да ме снема (демек слушнала дека се нарачува за мене платено убиство). Наскоро го најдовме идентитетот на манијакот во улогата на Јелена, сосем егзактно. Замислете, тој човек има име и презиме и адреса, професија, има и семејство. Тој, замислете постои во живо, и не е плод на моја фикција, фиксација или параноја. За тоа малигно суштество, здравје-Боже, ќе морам да напишам цел еден убав расказ, ако дотогаш не се реши да ми се одмазни заради "навредата на наговата личност и на неговата татковина - Азербејџан".         :-) 

Македонија, Содома, Гомора и околните населени места со фрапантен степен на неморал

Неморалот што расцветал и земал невиден залет, та се размножува како епидемична вирусна болест меѓу народот ми ја роди асоцијацијата на Содома и Гомора. Чеастопати злото на алчност извитопереност и инверзија на моралните стандади (немораното е станато морално) стигна дотаму што маса народ протестира за да се ослободат озлогалсените криминалци чии злодела за огромната извитоперена толпа не претставуваат ништо лошо туку се акт на патриотизам. Ако човек краде, лаже, зема туѓ имот, вади од устата на гладниот, му го одзема лекот на болниот, го убива различниот и гласно се кочопери дека тоа го прави за татковината, тогаш не смее да се амнестира, та  да се воздигне како бранител-витез на некое апстрактно добро, туку треба строго и драконски да се казни.

Асоцијацијата со Содома и Гомора, два соседни градови во Канаан, не е воопшто наивна, како што не е наивна ни мојата загриженост дека нашава содомизирана Македонија нема лесно да се справи со царувањето на наопакиот морал на мнозинството. Содома и Гомора се митови што ги раскажале пророците од Стариот завет на Библијата, а се спомнуваат и во Коранот, а и во некои други книги што го обработуваат животот на Мухамед по неговата смрт. Еве ја приказната за тоа што се случувало со двата неморални градови-кралства и нивните блудни и забегани жители. 

Како Господ се ценкал со Аврам

Еден ден Господ се припојавил кај Аврама и му се доверил дека има ниет да ги уништи двата града, Содома и Гомора зашто покажуваат толку лоша неморална статистика што во нив по бројност силно надвладеало мнозинството  од грешниците над малкумината праведни. Му навестил дека во таков случај нема друго решение, туку тотална екстинкција со мала попатна колатерална штета.  Аврам се спротиставувал, та го молел и го кумел Бога да не го презема уништувањето. Господ му се сожалил и се сложил да се откаже од таквата постапка на прочистување на човековиот род само доколку Аврам успее да обезбеди доказ дека во неговата родна Содома живеат барем 50 праведни и чесни луѓе. Откако Аврам се свестил дека бројот 50 е енормно голем во однос на тековната состојба и дека тешко ќе го обезбеди, тој побарал попуст на квотата. Тогаш Господ му наредил да наброи 45, за да се откаже од палењето до пепел и сол. Овој молел за помалку, и се така, продолжиле да се ценкаат, се' додека не стигнале до бројот 10. Тогаш Господ и Аврам си дале рака за 10 праведници, за кои Аврам ќе обезбеди доказ. Во шпијунажа Господ испратил 2-3 ангела кои долетале во Содома и се престориле во мажи. Тропнале на врата кај тамошниот граѓанин Лот и кај неговото семејство, а тој љубезно им понудил засолниште и закуска. Пред да си легнат за да преноќат, околу куќата на Лот настанала опсада. Мажи од сите возрасти, и постари и средновечни и млади тропале на портите и од Лот барале да им ги предаде тројцата странци-мажи за кои добиле информација дека влегле во неговиот дом, за да можат хомосексуално да ги искористат. Лот тогаш излегол да преговара со нив и ги убедувал дека им е подобро да ги земат неговите ќерки-девици за таа намена, отколку овие гости-мажи. Тогаш толпата смртно се налутила и започнала да ја вандализира камената ограда во домот на Лот. Тогаш тројцата гости повторно се сториле ангели, па на Лот и на неговото семејство им го покажале патот што води надвор од ѕидините на Содома. Им рекле да не се вртат назад, туку само да гледаат напред и да бегаат што подалеку од тоа проколнато место. Истовремено, ангелите на Господ му го поднеле извештајот, дека во градот не постојат најмалку 10 праведни и чесни жители и дека работата е зрела за интервенција од небо.

Истрабување на Содо-Гомората

И наеднаш, од небото се спуштиле огнени јазици кои воопшто не прилегале на познатите сцени на излевање вулканска лава, туку токму небески пеколни пламени форми што доаѓаат од многу високо, та палат и жарат та стопуваат се што ќе допрат. И биднала казната за злото што доминирало над доброто. Патем, спасени биле само тројца,  праведниот Лот и неговите две ќерки, и толку. Додека бегале, жената на Лот, загрижена за минатото, имотот или некоја нејзина скришна љубов, се завтела наназад. Наместо да бега и бара спас од пеколот што го навјасал во тој проколнат град, неа ја обземал жал за нешто што останало таму да гори. Веројатно била и таа грешна, па за казна била претворена во сол. 

Истребувањето на неморалот во Македонија

Секојдневно наново се фрапирам и чувствувам дека бројот на праведните во Македонија во моите очи е се' помал и помал. Алчноста, грабежливоста, неемпатичноста со ближниот, болниот и сиромавиот, катаден се пројавува низ нови и нови ликови, демонски форми и квазичовечки пројавленија. Дали останаа 50 или се бројат помалку, се прашувам? Ако дојде Бог и ме најде дома седната та замислена, и ме одбере мене за преговори "за" или "против" паљбата на грешното Скопје и околината од небесниот свод, јас не знам дали ќе успеам да си ја спасам земјава. Рака на срце, јас не верувам дека ќе успеам да му составам спосок од 50 скромни и честити човеци кои се задоволни со малку, кои се внимателни кон околината, луѓе се со висок морал и чест и неизвитоперена душа.  Затоа, се откажувам од преговарачката маса во Клубот на Пратениците, и оставам на тој заедничкиот Бог-Алах под итно да ни заврне еден поинтензивен метеорски дожд од Геминидите во декември, та во лутината да замавне по нас со покрупни огнени комади. Од мене Господ ќе има "амин" слободно да потпали секаков доминантен неморал за да го истреби таквиот ген. Знам, ќе отидат фира и колатерална штета една шака чесни луѓе, но сето тоа е во служба на прочистувањето со помош на небески геноцид, зашто оваа Содома, оваа смрдена волко-онадувалница треба да ја НЕМА. 

50 чесни??? Нема шансони, Боже мој пресветли.   

(Дозволено е целосно преземање на оваа колумна со децидно цитирање на изворот на следниов начин: Колумната е земена од Блогот на Мимоза Ристова - кликни тука) 

ОПСЕСИЈА БР. 1

Насловот на приказнава можеби звучи прилично бенигно за оние коишто не биле жртва на нечија болна опсесија. Оние што искусиле, веднаш ќе знаат да ја измерат тежината на овој наслов. Опсесијата знае да биде многу страшна социјална девијација и да се постави како граничен феномен на опасна психопатологија. Опсесијата знае да се стори сериозна болештина која може да предизвика страв за животот на жртвата којашто недолжно западнала во канџите на опседнатиот створ.  

Во мојот живот минав половина век и кусур меѓу најразличен видови човечки единки и секакви ентитети. Не знам за останатите, но јас неколкупати имав блиски средби со психопати кои се имаа опседнато со мене, практично непредизвикани со ништо од моја страна. Се опседнуваа просто со моето биолошко постоење. Ги дразнеше мојот живот, моето присуство на овоземските четири димензии. Просто е за неверување фактот дека ништо не зависи од вас во  процесот на проклетата фиксација на психопатот што ве демне и како сенка го следи вашето кревко тело. Во мојов половина век ја имав таа невидена "среќа" да бидам интензивно демнета од неколку опседнати психопати.

Кога бев млада тоа ме вознемируваше и ме изместуваше од рамнотежа како некоја паранормална активност. Како одминуваа годините и како се нанижаа профилите од моите лични психопати, сериозно обземени со тежината на опсесивните пориви, јас перманентно отрпнував. Додуше, последниов мој личен психопат сеуште не е ставен под контрола. Се некако чинам дека серијата од моите кратки раскази може да го освестат и да го одвратат од неговата попуста зла намера да ме следи, демне, тормози и мрази без основана причина до крајот на животот. 

Правта личност која пред 23 години се имаше опседнато со мене беше една Сузе, сестра на моја пријателка, за што ќе ви раскажам редум. Токму во тој страшен зимски период на опсесијата на непознатиот ентитет, само што ќе се приберев дома и ќе запалев светло во мојот стан, ќе ми заѕвонеше фиксниот телефон (тоа време имав само таков). Притоа јавувачот си молчеше и ме слушаше како губам нерви при секое негово/нејзино јавување. Јас го прашував непознатиот јавувач што сака од мене, и зошто ме вознемирува, но никаков вокален одговор не добивав за возврат. Еден ден се сетив да го прашам мојот личен манијак дали сака да ми одговара со помош на тропкање на слушалката, и тоа едно тропкање за ДА, а две тропкања за НЕ. На манијакот изгледа му се допадна предлогот за воспоставување на двонасочна комуникација, па фати да ми тропка во знак на соодветен одговор на секое мое прашање. Од селективните да/не одговори разбрав дека умоболникот ме гледа со дурбин, зашто живее во некоја од зградите наспроти мојата, и оти од прозор го гледа палењето на светлото кога ќе си дојдам дома. Се распаметив, го угаснав светлото и веднаш отидов во полиција. Цајканите ме упатија со пријавата да одам во пошта за да ми постават уред кој се нарекуваше  "ловец" за да ги евидентираат сите дојдовни повици. Потоа, со споредба на моите временски записи за манијачките повици, еднозначно се доби бројот од кој извираше манијакалното звонење. Излезе дека инкриминирачкиот број е од родителите на мојата блиска пријателка. Таа моја пријателка имаше сестра, една чудна девојка, Сузе. Таа млада личност ништо не студираше и по цел ден спиеше во својата соба која некако беше на опсесивно-компулсивен начин целата облепена со постери од Цеца и Аркан.  Знаев дека е таа манијакот. Веднаш по добивањето на извештајот јас заминав кај родителите на девојките со непобитниот доказ - списокот од умоболничките јавувања, со надеж дека ќе ги уверам во сериозноста на случувањата. Сузе беше излезена, па од родителите на Сузе побарав да преземат превентивна мерка на лекување на девојката. Им реков дека вознемирувањето е сериозно, дека полицијата знае за ова и дека треба најитно да интервенираат. Наместо извинување, и утеха, јас од тие луѓе добив одговор дека "то није могуќе", и да "изаѓем из њихове честите куќе, да ми не назову милицију." За вистинско чудо, после мојата навидум неуспешна интервенција, манијачките повици сосем стивнаа. 

Половина година подоцна ја сретнав таа Сузе целата изнашминкана со силно зелена сенка околу очите и невнимателно нанесен бордо кармин на усните, како со мајка си стои во енормно долгата редица во Комерцијална банка во населбата Аеродром. Штом ме здогледа, таа на сет глас ме ослови по име, па пред бројната публика од клиенти и вработени на банката искажа нешто во стилот дека сум имала многу убава уста и дека многу сакала да ме "пољуби во уста". Ни крива ни должна, го напуштив редот без да си земам чекови, па како мува без глава, со свенат поглед и посрамена заминав низ излезната врата, со надеж дека никој од овие сведоци не ме познава.  

* * *

Наскоро ќе следува Опасна опсесија Бр. 2. 

Правдата што извира од очите на Фатиме Фетаи

Ја запознав Фатиме уште кога си беше обвинител во ОЈО, т.е. пред  да стане селебрити-СЈО. Еве ја приказната за тоа несекојдневно запознавање. 

Ја обвинувам обвинителката

Но да се вратам наназад 3-4 години. Само што се бев вратила по едногодишниот престој од Америка, каде престојував како визитинг професор на Беркли, јас  веднаш и напишав писмо на обвинителката која го добила мојот предмет за да ја известам за враќањето. Имено, од ОЈО барав кривично да го гони таткото на моите деца поради неплаќање издршка. Но, предметот до моето заминување со децата за САД не беше уште распределен, па јас овластив една моја пријателка - адвокатка што ќе ме застапува за време на отсуството. Адвокатката Коцарева имаше задача да го запознае надлежниот обвинител за моето отсуство. И така, по враќањето јас три месеци не добивав покана за да посведочам за криминалното однесување на таткото на моите деца, кој инаку е полн како брод, но беше цврсто решил да не плаќа издршка за децата туку парите интензивно да си ги троши само на млади русинки/украинки, фацијални лифтинзи, третмани за подмладување,  абдоменални липосукции, набавки на разни други напитоци за долговечност, операции за расадување  коса од кај тилот кон предните опустошени регии. Човекот наместо за прехрана и образование на децата се беше пуштил во себе честење со севозможни "фонтани на вечната младост". Поради мојот финансиски очај наспрема неговото расипничко лудило јас еден ден смртно се разлутив и напишав до OJO ургенција во која јас, Мимоза Ристова, ја обвинувам обвинителката Фетаи  дека таа намерно го одолговлекува предметот. Ја обвинив дека  не ме повикува само за да му услужи на таткото, кој е инаку дебело врзан со тогашната коруптивна власт на ДПМНЕ и ДУИ. И пишав дека поради недостиг на финансии и нејзиното неразумно одолговлекување веќе ги имав огласено за продажба клавирот и флејтата на моите деца, како прв луксуз без кој може да се преживее, и секако и ги закачив и линковите од Пазар3 како доказ. Најдолу во писмото и го запишав мојот  мобилен телефон, притоа во себе помислувајќи си "жими Ашима што обвинителката ќе ми се јави и со мене ќе сака да поразговара како со човек, после ова мое писмо".

Телефонскиот повик од Фатима

И така, поминаа едно 10 дена од моето обвинение кон обвинителката. Тоа пладне бев седнала на кафе во еден кафиќ во Аеродром со еден човек што прв пат го гледам. Една моја бивша докторантка ми го имаше препорачано за да ми направи натален хороскоп кој ќе ми помогне да си ги најдам природните астрономски теченија, да не одам контра влијанијата на Вселената за полесно да запливам низ релативистичкиот простор-време. Таа знаеше дека просторот и времето имаат направено пакт против мене, дека многу ме тормозат и дека редовно ми ги јадат џигерите. И така, јас и тој Мухамед од Белград разговараме на темата знаци, асцеденти, куќи и триста аспекти кои не умеам да ги пренесам, пошто сум неука во астрологијата. Додека тој на лаптопот ми го покажуваше небото во моментот на моето рождение, ми зазвоне мобилниот.

               - Дали е тоа Г-ѓа Ристова Мимоза?

               - Да. Јас сум.

               -На телефон Обвинителка Фатиме Фетаи. Од вас добив едно многу навредливо писмо.

                - Навредливо??? Дали сте свесни колку сум јас навредена што не постапувате по овој сериозен предмет - неплаќање издршка? Дали вие мислите ...... и почнав да се карам со неа ...

              - Ама како си дозволувате да ми импутирате поврзаност со било која партија????...- и таа го покрена тонот за да ме надвика. Јас обично лесно се раскарувам, но и оваа не беше баш со долг фитил. Почна да ме обвинува дека обвинението кон неа е бесмислено и срамно.

                - И за која цел ми се јавивте? За да се караме??? А мислите ли нешто да преземете за предметот, или тој не е важен за вас. Моите деца и јас ќе ја чекаме вашата милост до кога? Кога ќе ме повикате? - и натаму се жестев како накострешена мачка.  

              - Ама престанете со тие обвинувања веќе. Дојдете еве сега. Веднаш ако сакате. Ве чекам.

                - Ама како тоа сега..? Па јас треба да одам до дома да ги земам документите. Јас не сум дома, туку на еден состанок. Надвор сум.... - бев убедена дека таа ме провали дека денгубам во кафиќ и дека е свесна дека атмосферата, џагорот и музиката се 100% кафански.

                Но нејсе.  Веднаш, го забаталив кутриот познат Белградски астролог за 1 минута, кажувајќи му дека изгледа ѕвездите инстантно почнаа да се доведуваат во некаков посреќен редослед. Му платив за хороскопот, а тој одби да ги земе парите, заради незавршените анализи.

Во обвинителство

Се качив во насловеното сопче во кое ме чекаа обвинителката Фетаи со уште две службенички. Чинам, женава од старт ме мразеше од дното на душата. Беше трудна до заби, но добро се држеше. Бременоста многу убаво и прилегаше на виткото тело. Ја болеше 'рбетот и кога седнуваше, правеше гримаса на болка. Беше напупена во мевот како да беше проголтала лубеница, од помалите. Јас пак, веднаш паднав во очај дека сум паднала во рацете на некоја, која ем е по партиски клуч напикана на место што не го заслужува, ем е бремена и со намалена работоспособност и слаба мотивираност. Си мислев дека ќе гледа да ме откачи на брзина и дека ќе ме казни поради беобзирноста во комуникацијата со неа.   Почна да ги зема моите генералии и да и диктира на дактилографката.  Повремено ќе ме прострелаше со двата сафира со таков презир, да верувам, да бев некоја друга, ќе се онесвестев од страв. Во ледените мразови што ласерски трештеа кон мене таа како да сакаше да ме замрзне, па да ме фрли во некое ледено море за да ме раздаде како храна за гладните китови. Кога започна распитот, јас почнав емотивно да говорам за нашата домашна приказна, за таткото кој е неодговорен, за моите маки да обезбедам за живот и малку среќа. И појаснував дека поради сето тоа не можеме да живееме во обична стабилна рамнотежа, а да не збориме за благосостојба. И документирав дека тој човек ни ги разнишува потпорните столбови во семејството. Од регистраторот и давав нови и нови документи за да ги докажувам сопсвтените аргументи. Истовремено, од моите искази, кои можеби биле некако преекситирани, емотивни и дури и хаотични, таа во записникот  диктираше парафразирани и лекторирани реченици. Таа составуваше онакви реченици какви што требало самата да изговорам. Создаваше совршено литературни искази на македонски јазик. Повремено, на дактилографката и појаснуваше каква интерпункција да употреби. Кажуваше каде запирка, а каде треба точка и запирка, а каде две точки. Низ течението на исказот, Фатиме постепено си го трансформираше погледот кон мене, па од поглед на кучка што радо би земала кожен камшик за да ме искамшикува по гол грб, таа почна да ме гледа со мексот и топлина. Почна да ме испрашува со сѐ помеки и попријателски прашања, внимавајќи притоа да не предизвика плач во мојот гранично растреперен глас. Мојата болка поради неправдата кон моите деца допираше се подлабоко до нејзината правдољубива душа. Постепено мразот во очите на обвинителката Фетаи се стопи и стана чај од мајчина душица. Заштитнички се постави кон мене. Очигледно беше дека сочувствува со мене и со моите деца. Кога распитот заврши, таа ми го даде бројот на мобилниот, за да и се јавам утредента штом  ја донесам оригиналната судска пресуда за издршката. 

Утредента

Ја побарав обвинителката Фетаи по мобилен за да и кажам дека сум пред писарницата. Таа се симна целата задишана, и од архиварот го подигна документот што го должев. Рече дека за некој ден заминува на породилно отсуство, и дека обвинението ќе го покрене веднаш. Ми рече дека ќе бара итно рочиште во Суд поради итноста на материјата и поради нејзината блажена состојба. И се заблагодарив и притоа и изреков разноразни благослови за неа и нејзиното бебе. Таа жена беше целата олицетворение на правдата. Таа беше создадена за да дели правда. Како мене е, си велам. Имало и други жени витези, амазонки, си помислив. Но, дај да не си правам бајрам на паметот. Можеби ништо нема да испадне од сето ова. Може вечер на полноќ ќе се породи и предметот ќе заскита во нечија друга фијока. И толку од нејзината љубов за правда за моите деца.

Пресуда

Немаше ни три седмици, кога стигна известувањето од Кривичниот Суд, дека таткото е осуден со казнен налог.  Тоа значи, ако не плати сѐ што должи, дека ќе го пикнат во затвор. Ќе биде обратно од она што тој им го верглаше со години на моите деца: дека тој мене, не знам точно за што, ќе ме напикал во затвор. Тоа беа ВМРО-вските закани со кои живеев долги мачни режимски години. 

Ете драги мои, тоа е за мене Фатима. Правда. Слика и прилика на големата Јустиција. Слепа правда која сопственото его го остави настрана и посегна да побара казна за сторителот на делото, за да моите деца добијат тоа што им следува по законот. Замислете, таа навредената од мене и криво-обвинета дека е ВМРО/ДУИ инсталација, се надмина себе си и постапи праведно. Таа експресно го заштити правото на моите деца.  

Тенденциозно и злобно

И кога ќе чујам искомплексирани чеда грешни овоземни, премачкани со смрдеата на 7 смртни гревови, како се дрзнуваат да нападнат една сериозно професионална жена (нема да ја фалам колку е згодна и паметна) само поради периферни и ирелевантни за правдата, детаљи, јас сакам да се исповратам. Од злоба и тенденциозно се обидуваат да ја снижат, небаре така ќе бидат поголеми во сопствените очи. Тие грешници од петни и од други жили се кадри да и изнајдат микроскопска прашинка на трепавиците за да ја распнат на крст.

Тие дрски морализатори треба да сфатат дека Фатиме во оваа држава да смее да биде роб на лажните морални кодови создадени од тешки грешници. Ајде да ве видам, кој не грешел нека го фрли првиот камен. А каде згрешила, оваа еманципирана и професионална жена, ви се молам?? Има ли таков што ќе каже каде згрешила???? Да ве чујам???